Twardość wody jest jej naturalną właściwością, powodowaną przez obecność rozpuszczonych składników mineralnych, głównie: węglanów, wodorowęglanów, chlorków, siarczanów, krzemianów wapnia i magnezu.
Sole wapnia i magnezu dostają się do wody w wyniku kontaktu zawartego w niej dwutlenku węgla z glebą i skałami zawierającymi wapienie i magnezyt. Kontakt ten powoduje przejście trudno rozpuszczalnych w wodzie wapieni i magnezytu w dobrze rozpuszczalne wodorotlenki wapnia i magnezu.
Wodorowęglany wapnia i magnezu powodują twardość przemijającą (tzw. węglanową). Siarczany oraz chlorki wapnia i magnezu powodują twardość trwałą (tzw. niewęglanową). Suma twardości przemijającej i trwałej stanowi twardość ogólną.
Według obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, dopuszczalna wartość twardości ogólnej dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi powinna mieścić się w granicach (60 – 500) mg CaCO3/l.
Do określania ilości soli wapnia i magnezu w wodzie, czyli tzw. twardości wody służy jednostka zwana stopniem twardości. W literaturze technicznej twardość wody przedstawia się głównie w mg CaCO3/l i stopniach niemieckich [odH].
Ogólna klasyfikacja wód według twardości ogólnej
| WODA | mg CaCO3/l1 | [odH] |
| Bardzo miękka | 0 – 100 | 0 – 5,6 |
| Miękka | 100 – 200 | 5,6 – 11,2 |
| Średnio twarda | 200 – 350 | 11,2 – 19,6 |
| Twarda | 350 – 500 | 19,6 – 28 |
| Bardzo twarda | >500 | >28 |
Twardość wody w Lublinie – strefy zasilania
| Numer strefy | Nazwa strefy | mg CaCO3/l1 | odH2 | oF3 | oA4 | Klasyfikacja wody wg. twardości ogólnej |
| 1 | Zemborzycka – Dziesiąta | 340,0 | 19,0 | 33,8 | 15,4 | Woda średniej twardości |
| 2 | Zemborzycka – Sławinek | 361,5 | 20,2 | 35,9 | 16,4 | Woda twarda |
| 3 | Choiny | 398,0 | 22,3 | 39,6 | 18,1 | Woda twarda |
| 4 | Wrotków | 292,0 | 16,4 | 29,0 | 13,2 | Woda średniej twardości |
| 5 | Bursaki | 385,0 | 21,6 | 38,3 | 17,5 | Woda twarda |
| 6 | Felin | 355,0 | 19,9 | 35,3 | 16,1 | Woda twarda |
| 7 | Ruta | 325,0 | 18,2 | 32,3 | 14,8 | Woda średniej twardości |
| 8 | Centralna | 369,0 | 20,7 | 36,7 | 16,8 | Woda twarda |
| 9 | Mełgiewska | 437,0 | 24,5 | 43,4 | 19,8 | Woda twarda |
1 jednostka zgodna z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi /Dz.U.2017, poz.2294/
2 stopnie niemieckie [dH]
3 stopnie francuskie [F]
4 stopnie angielskie [A]
Kilka słów o wapniu, magnezie i wodorowęglanach
WAPŃ
Ilość wapnia w lubelskiej wodzie osiąga średnią wartość wynoszącą ok.100 mg Ca/l. Z punktu widzenia fizjologii jest to ilość stosunkowo mała zważywszy fakt, że dzienne zapotrzebowanie na ten biopierwiastek wynosi ok. 1000 mg/dobę, a przyswajalność przez organizm wapnia egzogennego tylko ok. 30%.
Wapń jest budulcem naszego kośćca, wspomaga prawidłową pracę mięśnia sercowego oraz całego układu krążenia, bierze udział w procesie krzepnięcia krwi. Najłatwiej wapń przyswajamy pijąc go z mlekiem i właśnie z wodą.
MAGNEZ
Lubelska woda wodociągowa jest bogata w sole magnezu. Ten biopierwiastek występuje na poziomie 16-20 mg/l, a jego maksymalne stężenie zalecane przez Międzynarodową Organizację Zdrowia (WHO) wynosi 30 mg/l. Magnez aktywuje wiele procesów enzymatycznych, zapobiega powstawaniu chorób nowotworowych, przeciwdziała powstawaniu stresów, stabilizuje układ krwionośny i nerwowy.
WODOROWĘGLANY
Ilość wodorowęglanów w naszej wodzie wynosi ok. 400 mg/l. Wpływają one korzystnie na ustrój, szczególnie w początkowych stadiach cukrzycy. Są niezbędne do buforowania płynów ustrojowych i płynnej tkanki jaką jest krew. Dopiero przy poziomie ok. 600 mg/l wodorowęglany zobojętniają kwasy żołądkowe.
